بازگشت
نما یشگاه آثار تا ریخی افغا نستان سوال بر انگیز است
فر ستنده : نذ یر ظفر فر ستنده : نذ یر ظفر

طوریکه همو طنان عزیز ما از طریق وسایل ارتباط جمعی کسب آگاهی کرده اند  آثار منتخب موزیم ملی افغانستان (طلا تپه) ؛ (بگرام ) و (آِی خا نم) طی قراردادی که قبلا با دولت افغانستان امضا شده بود در ایالات متحده امریکا در یک موزیم ( واشنگتن دی سی) بنمایش گذاشته شده است ؛ این مقا له معتبر قبلا نیز تو سط یک تن از مترجمین موفق ما بخشهای از آن تر جمه شده بود که بنا به اهمیت موضوع این مقاله از نیویارک تایمز تو سط استاد گرانقدر و پژوهشگر ادیب محمد یوسف سیمگر باختری تر جمه و غرض خوانش و قضاوت شما پیشکش میگرددتا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

با عرض ادب نذ یر ظفر

 

بیگانه نکرد ؛ که آشنا کرد بما

ظلم و ستم و جور و جفا کرد بما

از خود گله داریم و ز بد بختی خویش

کاین چرخ فلک ستم چرا کرد بما   (ظفر)

 

 

فر ستنده : نذ یر ظفر

متر جم : استاد محمد یو سف سیمگر باختری

 نو یسنده متن

  Robin   Pogrebin

 

نما یشگاه آثار تا ریخی افغا نستان سوال بر انگیز است

 

مو سسه نشنل جیو گرافیک قرار دادی را با حکو مت افغانستان در بدل یک ملیون دالر  بسته است که به اساس آن آثار هنری طلا تپه افغانستان طی یک نما یش مسا فر تی به امر یکا آورده میشود وولی شماری از متخصصین امور فر هنگی که مذا کرات مر بوط این قرار داد را تعقیب کرده اند تشو یش دارند و میگو یند که آیا درین معا مله جا نب افغا نستان بصورت درست و لازم پول دریا فت خواهند کرد ؟

پلان مطروحه در باره آثار با ستا نی افغانستان است که این آثار تقر یبا دو هزار سال قدامت دارد و. گنجینه ایست باز مانده از دوره تمدن با ختری ها که قسمت از آن اکنون افغانستان نا میده میشود .در نظر است که این گنجینه در مو زیم های مترو پو لیتین ؛ گیلری ملی آرت واشنگتن ؛ موزیم آرت آسیا یی سانفرانسسکو و موزیم هنر های نفیسه هیو ستن بنما یش گذاسته شود و این در حا لتی است که هنوز هیچگو نه قرار دادی را ( با جا نب افغانی) امضا نکرده اند . مو سسه نشنل جیو گرافیک و حکو مت افغا نستان طی روز های اخیر هفته در کا بل مر کز افغا نستان پرو تو کولی را امضا نمودند که به اساس آن نما یش آثار با ستا نی افغانستان بتاریخ 8 می سال 2008 در نشنل گلیری واشنگتن دی سی آغاز خواه شد . در قرار داد آمده است که جا نب افغا نی ازین بابت ( نمایش آثار) بر علاوه یک ملیون دالر چهل فیصد از سر جمع عواید نا خا لص را نیز بد ست خوا هد آورد ؛ این مبلغ در قرارداد مطروحه عواید نمایش خوانده شده و قرار بر آن است که پس از تفریق مصارف کلی نمایش به جا نب افغانی داده شود.

خا نم لون منسون معاون سابق ریاست اوقاف ملی امریکا برای امور بشری که در امر تمویل چاپ کا تالوگ های آثار کمک کرده است ؛ وی میگوید: ( این معا مله در پا یان کار جا نب افغانی را دست خا لی رها خوا هد کرد زیرا چهل فیصد عواید نا خا لص نمایش پس از منفی کردن مصارف نمایش برای جا نب افغانی مطلقا مساوی به صفر خواهد بود؛ زیرا مصارف نمایش هنگفت و قابل ملا حظه است).

خا نم لون منسون در یک مصا حبه تلویزیونی در وا شنگتن گفت : ( این یک مسخره گی است ؛ واضحا گنجینه با ختری ( آثار طلا تپه) قیمتی ترین دارو ندار فقیر ترین ملت جهان ( افغانستان) در روی کره ز مین است ؛ این دیگر بی وجدانی است که ما قرض کنیم ؛ به نمایش  بگذاریم؛ ؛ سود ببریم و در عوض پول نا چیزی به ما لکین آن بپردازیم ).

خا نم لو.ن منسون در سال 2005 با سازمان اوقاف امریکا بخا طر بروز و در گیری ها مقا طعه کرده است وی با سازمان اوقاف یعنی همان جایکه وی سمت معا ونیت ریا ست را داشته؛ بخاطر ساز ماندهی نا فرجام چنین نمایش بوده است).

پرو تو کول امضا شده در روز های آخر هفته در کابل مستقر است که مبلغی قرار است به افغانستان پرداخته شود مسلما برابر به هیچ است زیرا پول فروش تکت ها و کا تولوک ها مصارف گزاف نمایش را تضمین نخواهد کرد . پرو تو کول امضا  شده  آخر هفته در کابل تصر یح میکند که پو لی که قرار است به افغانستان داده شود از عواید موزیم ها مشتق خواهد شد ؛ لا کن هیچ تضمینی وجود ندارد که آنها ( افغان ها) از مدرک فروش کا تو لوک ها و سا یر محصو لات سهمی خواهند داشت .

آ قای تری دی گار سیا ؛ معاون رهیس انجمن نما یشات مو سسه نشنل جیو گرافیک است او میگوید: ( شرایط پو لی قرارداد از طرف خود افغانها پیشنهاد شده است ؛ او اضافه میکند که هیچ نو ع تضمینی  در باره پر داخت قسمتی از پول فروش کا تو لوک ها و پوستکارت ها و غیره به جا نب افغانی داده نشده است).

آ قای گار سیا اضافه میکند ( حقیقت این است که جا نب افغانی مکلف است تا مصارف چاپ و تهیه کا تو لوک ها را از پول دریا فتی خود بپر دازد؛ واضحا این مصارف  بالای افغانها تحمیل شده است و حقیقت این است که سهم افغانها از پول فروش کا تو لوک ها و پو ستر ها شا مل همان پولی است که آنان در ا خیر معا مله دریافت خواهند کرد).

خا نم انا روسا رود گرز کار مند بلند پا یه مو سسه نشنل جیو گرافیک است و مسو ول تحفظ میراث فر هنگی افغانستان میباشد ؛ نا مبرده طی یک مصا حبه تلویزیونی ازکابل گفت: ( من احساس میکنم که مو سسه جیو گرافیک از کشور فقیری سو استفاده کرده که طی سه دهه جنگ و جنا یت همه چیز خود را از دست داده است ؛ من وظیفه خود میدانم         خود را در باره این قرار داد اظهار کنم ؛ من ازین وضع شکا یت دارم و معا مله را غیر قا بل قبول میدانم و عقیده دارم که مو سسه آبرو مندی ما نند نشنل جیو گرافیک با ملت فقیر  و دربدر و خسته از جنگ و دارای میراث فر هنگی غنی بسیار ظا لمانه معامله کرده و خاک به چشم افغان ها زده است آنان( نشنل جیو گرافیک) بزرگترین آثار تاریخی جهان را به نرخ نازل ( نرخ کاه ماش) به نفع خود بکار گرفته است).

کلکسیون آثار تاریخی افغانستان بیش از بیست هزار قلم ز یورات طلا اعم از زیورات ملت و شخصی میباشد و یاد گار دوره تمدن با ختری در مسیر راه  ابریشم میباشد ؛ این مسیر دارای تمدن عظیمی در دل تاریخ است و قسمت قا بل ملا حظه آن امروز بنام افغانستان یاد میشود این گنجینه  در سال 1978 در طلا تپه واقع در شمال افغانستان ( نزدیک شبرغان) تو سط یک باستان شناس یو نا نی الاصل روسی بنام وکتور ساریندی کشف شد.

آثار با ختری بدست آمده نماینگر مو قعیت استثنا یی افغانستان در چار راه تمدن قدیم میباشد .آثار متذ کره بعد از کشف در حدود یک دهه در مو زیم افغانستان به نماش گذاشته شد ولی بعدا بساط آن را از مو زیم بر چیدند . بعدا وقتی که رهیس جمهور افغانستان ( دکتور نجیب الله ) با مقاومت روز افزون گروه های جنگنده اسلامی که مجا هدین نامیده میشدند ؛روبرو شد و قوای نظا می روسها نیز در حال خروج از افغانستان بود ؛ دکتور نجیب الله امر کرد تا گنجینه ها را در جای امنی پنهان کنند ؛ دکتور نجیب الله در سال 1996 کشته شد و در آن ز مان این هنگامه  قویا شایع بود که طلا تپه به یغما برده شده و هر گز به صا حبانش ( ملت افغانستان) بر نخواهد گشت .

در سال 2004 گنجینه دو باره از گاو صندوق ها ی که در ته کاوی ارگ کابل پنهان بود بیرون کشیده شد . گنجینه ها با تعدادی از آثار تار یخی ای که همه میراث تار یخی افغان هاست پنهان شده بود ؛ این آثار طی چند دهه جنگ و خونر یزی مصون ما نده بود ؛ این گنجینه های پر بها در ایام بسیار دشوار تو سط کا رمندان مو زیم ملی افغانستان با قبول خطر جا نی در زیر باران مر می مجا هدین و اشغال طالبان بصورت حیرت آور پنهان شده بود .

طا لبان از سال 1996 تا 2001 در افغانستان حکو مت کردند . گنجینه ها نه تنها یادگار ر تمدن راه ابریشم است بلکه محصول جان فشا نی تعدادی از قهر مانان معا صر افغان نیز میباشد .

آقای گارسیا علاوه کرد( من یقین دارم که ملل جهان عا شق این گنجینه ها خواهند شد) .

 ولی خا نم منسن گفت: ( اگر در باره نمایش آثار افغانی به اندازه لازم آگاهی داده میشد و تبلیغات صورت میگرفت ؛ افغانستان فقر زده پول ز یادی ازین با بت درو میکرد).

 ز ما نی که نمایش 130 قلم آثار تاریخی   مکشوفه از  

از قبر های تو تن خامن کشور مصر در سال 2004 در امریکا به نمایش گذاشته شد حکو مت مصر از بابت نمایش 130 قلم آثار تاریخی خود در هر شهر امر یکا ده ملیون دالر گرفتند و علاوه بر آن بیش از 50 فیصد عواید مجمو عی نمایش را نیز اخذ کردند ؛ بد ین تر تیب چهل ملیون دالر ثابت جمع بیش از 50 فیصد عواید را مصری ها بردند .

تا موس هو ونگ از سال 1967 – 1977 دایر کتر مو زیم ارگ واشنگتن دی سی بود و نا مبرده گفت : افغانستان باید بیش ازین در یافت میکرد ؛ آنان به اندازه لازم نفع نخواهند برد) .

 مصری ها علاوه بر عواید سر شاری که بیش از پنجاه ملیون دالر بود از با بت فروش کا تو لوک ها و پو ستر ها نیز 80 فیصد پول در یافت کردند . آقای گار سیا علاوه کرد : مبلغ یک ملیون دالر در بدل نمایش چنان آثار بینظیر خیلی نا چیز است و افغان ها باید پول بیشتری دریافت میکردند ).

آقای گار سیا از بحث در باره این که چه بیمه ای در قبال حفاظت آثار افغانی از جا نب امر یکا تامین شده است ابا ورزید و علاوه کرد ( موزیم ها مکلف بودند تا هر یک بصورت جداگانه نظرات خود را مینو شتند و در باره آثار تاریخی افغانستان ابراز نظر میکردند در حا لیکه صرف گلیری ملی ارزش آثار افغانی را تعین خواهد کرد).

آقای گارسیا میگوید: ( همه موزیم ها علاقه مندی عمیق خود را بخا طر این نمایشات ابراز کرده اند و آرزومند اند  که محل تلافی فر هنگ بزرگ جهانی باشد).

او میگوید ( ما در باره چگو نگی این قرارداد  در حال مذاکره هستیم)

 در پرو تو کول منعقده میان دولت افغانستان و مو سسه نشنل جیو گرافیک آمده است که هر گاه یکی از چها مو زیم تعین شده بنا بر دلایلی نتواند مهماندار این نما یش با شد ؛ با ید در جستجوی مو زیم جدیدی  بود تا قادر باشد که منحیث مهماندار نمایش عمل نماید.

خا نم منسن در ادامه سخنانش گفت: من نگران هستم زیرا در صورتی که یکی از چها ر موزیم های بزرگ و محفوظ از انعقاد چنین نمایش سر باز زند ؛ من متیقن نیستم که مو زیم دیگری بتواند از عهده حفاظت این آثار بصورت درست بدر شده بتواند .این آثار نباید در مو قع نا درست و بدون تضمین به نمایش گذاشته شود.)

آقای گار سیا میگوید : نشنل گلیری متو قع بود تا در امر تکمیل قرار داد نقش محوری ایفا کند.وقتی از نشنل گلیری در باره پلان کار آنان پر سیده شد سخنگوی آنان گفت: ( نشنل گلیری در زمینه علاقه مند است ولی در حال حا ضر آنها قادر نیستند که مسله را تثبت نمایند زیرا چیزی در دست ندارند ).

موزیم هنر های آسیا یی و موزیم هنر های ظریفه هر دو با مو سسه نشنل گلیری جیو گرافیک تماس گرفتند .


آقای هروله هو لرز سخنگوی موزیم مترو پو لتین گفت: ( من در باره قرار داد تبصره نمیکنم و لی عقیده دارم که موافقت موزیم های بزرگ در امر سهمگیری نمایش آثار ؛ بسیار مهم و تعین کننده است ).

قرار داد که هفته گذ شته در کا بل امضا شد      است که نمایش در نشنل گلیری از تاریخ 25 می تا 7 سپتمبر 2008 ادامه خواهد یافت. موزیم هنر های آسیایی از 17 اکتوبر 2008 الی 25 جنوری 2009 ؛ موزیم های هنر های ظریفه از 22 فبروری الی 17 می 2009 و موزیم مترو پو لیتین از 14 جون الی 17 سپتمبر 2009 مهماندار گنجینه های مهم افغاننستان خواهد بود.

قرار داد اضافه میکند که تقسیم او قات ارایه شده در صورت لزوم تغییر پذیر خواهند بود.

آقای گارسیا گفت: ( موافقت نامه میان مو سسه نشنل جیو گرافیک و کشور افغانستان را با آقای خرم وزیر اطلاعات و کلتور افغانستان امضا کرده است) .

در حدود یکصد قلم آثار تاریخی افغانستان اخیرا در موزیم پاریس بنمایش گذاشته شد و در کنار این آثار طلا تپه به تعداد 131 قلم آثار پر بهای باستا نی آی خانم و بگرام نیز بنمایش گذاشته شده است که آثار مذکور در پاریس در معرض نمایش قرار دارد و شرایط قرار داد هنوز واضح نیست.

قرار است که نمایش جدید در امر یکا تو سط ( فریدرک های برت) همکار قبلی یو نیور سیتی پنسلوانیا که در امر شنا خت و ارزیا بی آثار تاریخی راه ابریشم تحفص دارد باز بینی شود.فریدرک های برت فعلا عضو و همکار مو سسه نشنل جیو گرافیک است ] آقای های برت در سال 2004 تلاش ورزید تا مجمو عه ازین آثار را طی کلکسیونی معر فی کند .موسسه ملی امریکا برای امور بشری 60 هزار دالر جهت تهیه این پروژه پرداخت نمود .

همچنان مو سسه نشنل گا لیری به آقای عمر سلطان که یک با ستان شناس افغان در خارج از کشور است ؛ پول دا د تا با آقای های برت کمک کند تا های برت بتواند با افغان ها معا مله را انجام دهد .

آقای عمر سلطان در جنوری 2005 معین وزارت اطلاعات و کلتور افغانستان مقرر شد و این در حا لیست که او هنوز با مو سسه نشنل جیو گرافیک بحیث مشاور ایفای وظیفه مینمود.آقای عمر سلطان کمیته را مو ظف سا خت تا آنان در انتخاب مو سساتِیکه میخواهند آثار خود را به نمایش بگذارند مسا عدت نمایند .

خا نم منسن میپر سد: ( آیا این امر ( ما موریت دو جا نبه ) با عث تصادم منافع طرفین معا مله نخواهد شد>  ما هر گز نخواهیم دانست).لیکن آ قای گار سیثا در جواب گفتLانتخاب ما به حیث تر تیب دهنده نمایشگاه از حما یت کمیته منتخب افغان کا ملا بر خور دار بوده و تو سط وزیر اطلاعات و کلتور آقای خرم صحه گذاشته شده است . همچنان او گفت : همه این جر یانات همانطوری که از حمایت کمیته افغان بر خورداراست از حمایت و دستیاری سفیر افغانستان در واشنگتن آقای سید جواد ( سید طیب جواد) نیز بر خورداربوده است . او همچنان علاوه کرد که رهیس جمهور افغانستان آقای حا مد کرزی نیز از مسا یل آگاه بوده و ازین قرار داد حمایت کرده است .

خا نم منسن میگوید:- که در جر یان تفرش در سال 2005 به کا بل عمرا خان مسعودی که در آن وقت عهده دار ریا ست مو زیم ها بود و فعلا آمر موزیم کا بل میباشد اظهار تشو یش کرد و گفت: (من نمیدانم که مو سسه نشنل جیو گرافی ؛ انتقال ؛ نگهداری و نمایش گنجینه های افغانستان را چگونه پیش خواهد برد).آقای عمرا خان مسعودی مکررا با الفاظ صریح  مو سسه نشنل جیو گرافی هنگام باز رسی ؛ گنجینه های افغانستان به افغان ها و آثار شان بی حر متی کرده است) .

خانم منسن علاوه کرد آقای مسعودی بمن گفت که افغان ها نیازی به نشنل جیو گرافی ندارند و از اینکه امتیاز نمایش آثار ما را بد ست آورده اند مسخره گی است).

خا نم منسن اظهار عقیده میکند و میگو ید: (در زمینه نمایش آثار افغانستان لازم بود تا فضای بازی بخا طر رقابت آزاد بین موزیم ها و مو سسات علا قه مند ایجاد میشد تا افغا نستان حد اکثر عواید را بدست می آورد ند و از همن عواید به اعمار مجدد منابع فر هنگی خود می پر داخت ؛ همچنان لازم بود تا مو سسه اوقاف ملی امریکا برای امور بشری تو جه و وقت بیشتری بکار میبرد ؛ اما در عوض و در پایان کار چنین به نظر می آید که ما معا مله را به نفع انحصار گری مو سسه نشنل جیو گرافی و ضرر سنگین ما لی کشور افغانستان پایان بخشیدیم.  


July 23rd, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل هنری